يو ايس ايڊ (United States Agency for International Development) دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ اقتصادي ترقي، انساني ڀلائي، ۽ ترقياتي منصوبن لاءِ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. پاڪستان به انهن ملڪن مان هڪ آهي، جتي يو ايس ايڊ ڪيترن ئي شعبن ۾ مالي مدد، فني سهڪار، ۽ وسيلن جي فراهمي ذريعي مثبت تبديليون آڻي چڪو آهي. جيتوڻيڪ، جيڪڏهن يو ايس ايڊ جون خدمتون بند ٿين ٿيون ته پاڪستان جي معيشت تي ڪيئن اثر پوندا، ان جو جائزو وٺڻ ضروري آهي.
يو ايس ايڊ 1961ع ۾ قائم ٿيو، جنهن جو بنيادي مقصد ترقي پذير ملڪن جي مدد ڪرڻ، انساني ڀلائي کي فروغ ڏيڻ، ۽ معيشتن کي مستحڪم ڪرڻ هو. هي ايجنسي تعليم، صحت، زراعت، انفراسٽرڪچر، ۽ سماجي بهتري جي ڪيترن ئي منصوبن لاءِ فنڊ فراهم ڪري ٿي. پاڪستان ۾، يو ايس ايڊ جي مدد سان ڪيترن ئي اسڪولن جي تعمير، استادن جي تربيت، ۽ اسڪالرشپس جي فراهمي جهڙا قدم کنيا ويا. خاص طور تي، سنڌ، بلوچستان، ۽ خيبرپختونخوا جهڙن علائقن ۾ تعليم جي موقعي کي وڌائڻ لاءِ مالي مدد ڏني وئي. صحت جي شعبي ۾ پڻ يو ايس ايڊ جو ڪردار نمايان رهيو آهي، جتي ٻار ۽ ماءَ جي صحت، پوليو جي خاتمي، ۽ ٻين متعدي بيمارين جي روڪٿام لاءِ ڪم ڪيو ويو. اسپتالن جي بهتري ۽ دوائن جي فراهمي لاءِ پڻ مدد ڏني وئي
زراعت جي شعبي ۾، يو ايس ايڊ ڪيترن ئي منصوبن ذريعي هاري طبقي کي جديد زرعي طريقن سان واقف ڪرايو، فني تربيت فراهم ڪئي، ۽ ڪاروباري ماحول کي هٿي وٺرائڻ لاءِ مدد ڪئي. ننڍن ۽ وچولي درجي جي ڪاروبار کي مالي وسيلن تائين رسائي مهيا ڪرڻ سان گڏوگڏ توانائي جي کوٽ کي پورو ڪرڻ لاءِ به مختلف منصوبن تي ڪم ڪيو ويو، جيئن متبادل توانائي جا ذريعا، بجلي جي فراهمي، ۽ پاڻي جي وسيلن جو بهتر انتظام. پاڪستان، جيڪو قدرتي آفتن جي تباهيءَ کي بار بار منهن ڏئي ٿو، ان لاءِ به يو ايس ايڊ انتهائي اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. 2005ع جي زلزلي، 2010ع ۽ 2022ع جي ٻوڏن ۾ يو ايس ايڊ نه رڳو هنگامي بنيادن تي مدد ڪئي، پر بحاليءَ جا منصوبا به شروع ڪيا، جن سان هزارين ماڻهن جي زندگين تي سڌي اثر اندازي ٿي
جيڪڏهن يو ايس ايڊ جي مدد ختم ٿئي ٿي ته پاڪستان جي معيشت تي ڪيترن ئي منفي اثرن جو امڪان آهي. ملڪ ۾ مختلف منصوبن تي انحصار ڪندڙ ادارا مالي مشڪلاتن کي منهن ڏيندا. خاص طور تي، واپار، زراعت، ۽ توانائي جي شعبي ۾ جاري منصوبن کي ناڪاميءَ جو خدشو وڌي ويندو. تعليم جي شعبي تي پڻ وڏو اثر پوندو، جتي ڪيترن ئي شاگردن کي اسڪالرشپس ۽ تعليمي مدد حاصل نه ٿيندي، جنهن سان تعليم جو معيار گهٽجي سگهي ٿو. صحت جي شعبي ۾ جاري منصوبن تي به اثر پوندو، خاص طور تي ٻارڙن جي صحت، ويم جي سهولتن، ۽ متعدي بيمارين جي خاتمي لاءِ هلندڙ پروگرامن کي نقصان ٿي سگهي ٿو
نوڪرين جي مارڪيٽ تي به يو ايس ايڊ جي بندش جو اثر پوندو، جتي هزارين ماڻهن جي روزگار کي خطرو پيدا ٿيندو. اين جي اوز، تحقيقاتي ادارا، ۽ ترقياتي پروجيڪٽس ۾ ڪم ڪندڙ ماهرن ۽ ڪارڪنن جي نوڪريون متاثر ٿينديون، جنهن سان ملڪ ۾ بيروزگاري وڌڻ جا امڪان وڌي سگهن ٿا. قدرتي آفتن ۾ ملندڙ مدد به گهٽجي ويندي، جنهن سان پاڪستان، جيڪو هر سال ٻوڏ، زلزلي، ۽ ٻين آفتن سان منهن ڏئي ٿو، عالمي امداد حاصل ڪرڻ ۾ مشڪلاتون محسوس ڪندو.
جيتوڻيڪ يو ايس ايڊ جي بندش جا ڪجهه فائدا به ٿي سگهن ٿا. ملڪي خودمختياري وڌي سگهي ٿي، جتي پاڪستان پنهنجي وسيلن تي ڀاڙڻ شروع ڪري سگهي ٿو ۽ پرڏيهي امداد تي انحصار گهٽجي سگهي ٿو. اهڙي صورتحال ۾ ملڪي پاليسين تي غيرملڪي اثر به گهٽجي ويندو، جنهن سان حڪومت پنهنجا منصوبا وڌيڪ مؤثر طريقي سان ترتيب ڏئي سگهي ٿي. مقامي ادارا ۽ خانگي سيڙپڪاري جي مدد سان ترقياتي منصوبن کي اڳتي وڌائڻ جا موقعا پيدا ٿي سگهن ٿا، جڏهن ته ٻين ملڪن جهڙوڪ چين، ترڪي، ۽ وچ اوڀر جي ملڪن سان واپار ۽ سيڙپڪاري جا نوان موقعا ڳولي سگهجن ٿا.
مقامي صنعتن جي مضبوط ڪرڻ جو موقعو به پيدا ٿي سگهي ٿو، جتي پرڏيهي امداد تي ڀاڙڻ بدران، جديد طريقن سان واڌاري جا موقعا پيدا ڪيا وڃن. پر اصل مسئلو اهو آهي ته ڇا پاڪستان وٽ ان قابل آهي جو هو يو ايس ايڊ جي بندش کان پوءِ پنهنجن وسيلن تي ڀاڙي سگهي؟ جيڪڏهن حڪومت طويل مدي واري پاليسين تي عمل ڪري، مقامي ادارن کي سهڪار ڏئي، ۽ نئين معاشي موقعن تي ڌيان ڏئي ته اها صورتحال ملڪ لاءِ فائدي مند ٿي سگهي ٿي.
يو ايس ايڊ جي بندش پاڪستان جي معيشت تي وڏا اثر ڇڏيندي. صحت، تعليم، زراعت، ۽ انفراسٽرڪچر جهڙا اهم شعبا مالي مشڪلاتن کي منهن ڏيندا، جڏهن ته هزارين نوڪريون پڻ خطري ۾ پونديون. پر، ٻي طرف، هن موقعي مان فائدو وٺي پاڪستان اقتصادي خودمختياري حاصل ڪري سگهي ٿو ۽ مقامي ادارن کي مضبوط ڪري سگهي ٿو. حقيقت ۾، پاڪستان کي پنهنجي وسيلن تي ڀاڙڻ لاءِ پاليسين ۾ بهتري آڻڻي پوندي ته جيئن ڪنهن به پرڏيهي امداد جي بندش سان ملڪي ترقيءَ جو عمل متاثر نه ٿئي. سوال اهو آهي ته ڇا پاڪستان يو ايس ايڊ جي غيرموجودگي ۾ پنهنجي اقتصادي نظام کي مستحڪم ڪري سگهي ٿو؟ اهو دارومدار حڪومت جي پاليسين، مقامي سيڙپڪاري، ۽ نون معاشي موقعن تي آهي. جيڪڏهن ملڪ پنهنجي ادارن کي سگهارو بڻائي، وسيلا صحيح طريقي سان ورهائي، ۽ خانگي سيڙپڪاري کي هٿي ڏئي ته امڪان آهي ته هو پنهنجي ترقيءَ جو سفر جاري رکي سگهي. پر جيڪڏهن پاليسين ۾ بي يقيني ۽ وسيلن جي غلط ورڇ جاري رهي ته صورتحال وڌيڪ خراب ٿي سگهي ٿي، جنهن جو اثر عام شهري تي به پوندو.